چریکی که مترجم شد
تاریخ انتشار: ۲۸ تیر ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۸۲۶۳۹۶۰
کاظم فیروزمند، مترجم بیش از ۵۰ کتاب و مقاله در حوزه‌های فلسفه، تاریخ، ادبیات، علوم سیاسی، جامعه‌شناسی، مردم‌شناسی، تئاتر و سینما که از هفته گذشته در پی بروز کسالتی در بیمارستان پارس تهران بستری شده بود، در ساعات پایانی دوشنبه ۲۶ تیر درگذشت.
به گزارش سازندگی، سیدمحمدکاظم فیروزمندخلخالی، متولد ۱۳۲۵ در خلخال و دانش‌آموخته ادبیات فارسی از دانشگاه فردوسی مشهد بود.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
محمد صدری، مدیر نشر نامک که در سال‌های اخیر تعدادی از ترجمه‌های فیروزمند را منتشر کرده، در گفتگو با سازندگی درباره این دوستی می‌گوید: «هر وقت اسم مناف می‌آمد حال آقای فیروزمند دگرگون می‌شد». بعد از دستگیری مناف فلکی، کاظم فیروزمند هم دستگیر شد و مدتی زندان بود.
در دوره زندان شروع به یادگیری زبان انگلیسی کرد و سال ۱۳۵۶ اولین ترجمه خود را به نام «دوزخ» مجموعه داستان‌هایی از بورخس منتشر کرد و برای نشریات سینمایی و ادبی، مانند «رودکی»، «فردوسی» و ... ترجمه می‌کرد. به گفته صدری، اوایل انقلاب دوستان کاظم فیروزمند برایش در وزارت بازرگانی کاری جور می‌کنند، اما چون اخلاق و خصوصیاتش با مناسبات و روابط اداری چندان سازگار نبود و با وجود احتیاج مالی، پس از چند سال می‌گوید مرا بازنشسته کنید و بعد از آن تمام وقت خود را روی ترجمه متمرکز می‌کند.
ترجمه‌های فیروزمندفیروزمند در سه دهه گذشته عناوین متعددی کتاب ترجمه کرده که برخی از آنها، چون «شاخه زرین» و «ایران بین دو انقلاب» به کرات تجدید چاپ شده‌اند. او در حوز‌های تاریخ، فلسفه، دین‌پژوهی، اساطیر، نقد ادبی و اسلام‌شناسی متن‌های مهمی را به فارسی برگردانده است.
برخی از ترجمه‌های مهم فیروزمند عبارت‌اند از: شاخه زرین (پژوهشی در جادو و دین) اثر جیمز جورج فریزر (نشر آگه)، ایران بین دو انقلاب از مشروطه تا انقلاب اسلامی یرواند آبراهامیان (نشر مرکز)، بنیاد‌های اندیشه سیاسی مدرن کوئنتین اسکینر (نشر آگاه)، بریتانیا و انقلاب مشروطه ایران منصور بنکداریان (نشر نامک)، برآمدن اسلام وستا سرخوش کرتیس (نشر مرکز)، گزیده مقالات اساسی کایه دو سینما ویراسته جیم هیلی‌یر (نشر بان)، ناسیونالیسم و مدرنیسم آنتونی دی اسمیت (نشر ثالث)، فرانکنشتاین مری شلی (نشر مرکز) دیوان و قشون در عصر صفوی ویلم فلور (آگه)، سیر اندیشه در غرب از لئونارد تا هگل جیکوب برونوفسکی و بروس مازلیش (نشر اختر)، چهره‌های تمدن فرنان برودل (نسل آفتاب)، انسان و جامعه جان پلامناتز (نشر روزنه)، پیدایش امپراتوری ایران وستا سرخوش کرتیس (نشر مرکز) و ایران در نخستین سده‌های اسلامی ادموند هرتسیگ (نشر مرکز).
ترجمه کاظم فیروزمند از کتاب «بریتانیا و انقلاب مشروطه ایران: سیاست خارجی، امپریالیسم و اپوزیسیون» منصور بنکداریان، اثر شایسته تقدیر سی‌ودومین دوره جایزه کتاب سال شناخته شد و ترجمه‌اش از کتاب «گزیده مقالات اساسی کایه دو سینما» ویراسته جیم هیلی‌یر هم در چهارمین جشنواره کتاب سال تبریز به عنوان کتاب سال بخش ترجمه معرفی شد.
فیروزمند در دو سه سال اخیر در کنار کار‌های دیگر به گونه‌ای روش‌مند به مطالعه پژوهش و ترجمه داستان‌های کوتاه انگلیسی دوره معاصر پرداخت که حاصل آن مجموعه‌ای از داستان‌های سال‌های معاصر است که در نشریات ادبی، چون نیویورکر به چاپ رسیده و تعدادی از آنها را ترجمه کرده بود. اثر مشهور پاتریشیا کرون «پیامبران بومی ایران در سده‌های نخستین اسلامی» آخرین کتابی بود که کاظم فیروزمند ترجمه آن را تمام کرده و به زودی از سوی نشر نامک منتشر می‌شود.
زندگی قلندوارمدیر نشر نامک درباره خصوصیات اخلاقی مرحوم فیروزمند می‌گوید: «آدم صاف و پاک و درست و عین یک بچه بود. مثل بچه خیلی راحت از چیز‌های کوچکی ذوق می‌کرد. بی‌شیله پیله بود و اصلاً کلک بلد نبود. نمی‌دانست حق التألیف چیست و چقدر باید بگیرد و چطوری باید قرارداد ببندد. خیلی وقت‌ها که می‌خواست قرارداد ببندد از من می‌پرسید.
ما در نشر نامک تقریباً سه سال هر روز با ایشان بودیم. از دیگر خصوصیاتش این بود که دوست داشت، آموخته‌هایش را به جوانان علاقه‌مند و با استعداد منتقل کند. فارغ از سواد و ترجمه و کار، اخلاق و رفتار و انسانیتش بی‌مانند بود و واقعاً یکی از انسان‌های شریفی بود که من در عمرم دیده‌ام.»
صدری درباره تنوع حوزه‌هایی که فیروزمند در آنها کتاب ترجمه کرده هم می‌گوید: «حوزه‌های کاری‌اش بسیار متنوع بود و، چون در حوزه‌های مختلفی کار می‌کرد، دوست داشت کتاب‌هایش با ویرایش تخصصی اهل فن هر حوزه منتشر شود و این خصلتش بر خلاف اغلب مترجمان دیگر بود که از ویرایش ترجمه‌های‌شان استقبال نمی‌کنند.
وقتی کتاب پاتریشیا کرون را برای و برایش به خانم دکتر کوثر حبیبی دادم خیلی خوشحال شد و گفت ویراستار یکسری اصطلاحات تخصصی را که من نمی‌دانستم آورده است. بجز خانم حبیبی، آقای دکتر مسعود جعفری جزی هم ترجمه را خواند و نکاتی را تذکر داد و از نکته‌های آقای جعفری جزی هم استقبال کرد.»
صدری در مورد نوع کار کردن مرحوم فیروزمند هم می‌گوید: «سال ۹۱ تا ۹۳ از صبح تا شب دفتر ما بود و می‌دیدم که چهار یا پنج ساعت مدام و بی‌وقفه ترجمه می‌کرد و حتی یک بار هم بلند نمی‌شد. فقط حین ترجمه یک سیگار دستش بود و سیگار می‌کشید. بعد از پنج ساعت بلند می‌شد می‌آمد یک چای می‌ریخت یا چیزی می‌خورد و چند دقیقه استراحت می‌کرد. وقتی از چیزی ناراحت می‌شد در مسائل زندگی و ... می‌گفت ترجمه کردن و کار کردن آرامم می‌کند و به اصطلاح کار درمانی می‌کرد و اصلا به پول و مادیات اهمیتی نمی‌داد.
پول را فقط برای احتیاجات زندگی خانواده‌اش می‌خواست و خودش زندگی قلندواری داشت و به قول یکی از همکاران‌مان، چریکی زندگی می‌کرد. بسیار هم آدم شوخ‌طبع و خوش‌محضری بود و چند سالی که هر روز با هم بودیم از ایشان نیرو می‌گرفتیم. هر کاری هم که از دستش بر می‌آمد برای دوستان و اطرافیانش انجام می‌داد و از هیچ کمکی دریغ نمی‌کرد تا جایی که حتی یک بار پولی که برای کار‌های پزشکی‌اش کنار گذاشته بود به یکی از دوستانی داد که سابقه آشنایی طولانی هم با او نداشت. برای همه آدم دلسوزی بود و جز پاکی و صداقت و درستی چیزی از ایشان ندیدم.»
منبع: فرارو
کلیدواژه: کاظم فیروزمند قیمت طلا و ارز قیمت موبایل کاظم فیروزمند نشر مرکز
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت fararu.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «فرارو» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۸۲۶۳۹۶۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
جنبش‌های سده‌های دوم و سوم هجری بیشتر تقابل ایرانی – ایرانی بود نه ایرانی - عربی
ماهرخ ابراهیم‌پور: نشست نقد و بررسی کتاب «پیامبران بومی‌گرای ایران در سده‌های آغازین اسلام (شورش‌های دهقانی و زردشتی‌گری محلی)» اثر پاتریشیا کرون با ترجمه کاظم فیروزمند چهارشنبه ۱۲ اردیبهشت با حضور علی بهرامیان، محقق و پژوهش‌گر تاریخ اسلام در خانه اندیشمندان علوم انسانی برگزار شد. این کتاب سال ۲۰۱۴ در آمریکا منتشر شد که در زمان چاپ آن مولف فوت شده بود و سال ۱۴۰۳ که در نشر «نامک» به چاپ رسید، کاظم فیروزمند، مترجم آن در قید حیات نبود. در این نشست طبق اعلام قبلی قرار بود، روزبه زرین‌کوب، استاد گروه تاریخ باستان دانشگاه تهران، حضور داشته باشد که نتوانست حضور پیدا کند.
پاتریشیا کرون در سال ۱۹۴۵ در دانمارک به دنیا آمد و در دوران نوجوانی به مطالعه و شناخت سرزمین‌های دور علاقه‌مند شد. کرون پیش از ورود به دانشگاه به سه زبان آلمانی، انگلیسی و فرانسوی تسلط پیدا کرد. رشته‌ی تاریخ خاورمیانه را برای تحصیل در دانشگاه برگزید، در سال ۱۹۷۴ مدرک دکترا گرفت، و پس از دریافت بورس تحقیقاتی، نخستین پژوهش‌های خود درباره‌ی تاریخ خاورمیانه و اسلام را آغاز کرد. تاکنون نزدیک به ۱۰ عنوان کتاب از کرون منتشر شده است. کتاب «هاجرگرایی» که از دل تز دکترای وی بیرون آمده است سوءتفاهم‌برانگیزترین کتاب او به شمار می‌آید. «تاریخ اندیشه سیاسی در اسلام» از دیگر آثار این صاحب‌نظر فقید، در سال ۲۰۱۲ منتشر شد. «خلیفه خدا»، «غلامان اسب سوار»، «تجارت مکی و ظهور اسلام»، «جوامع ماقبل صنعتی» و «تاریخ اندیشه سیاسی در اسلام» نیز از دیگر کتاب‌های این ایران‌شناس است. کرون همچنین ۷۰ مقاله شامل ۱۰ مقاله‌ی در زمینه ایران‌شناسی منتشر کرده است.
علی بهرامیان، پژوهش‌گر تاریخ و رئیس بخش اسناد مرکز دایره‌المعارف بزرگ اسلامی در بررسی کتاب «پیامبران بومی‌گرای ایران در سده‌های آغازین اسلام (شورش‌های دهقانی و زردشتی‌گری محلی)» گفت: دوره‌ای که پاتریشیا کرون به آن پرداخته، زمان انتقال حکومت از امویه به عباسی است که در آن ایرانی‌ها نقش عمده‌ای داشتند. تحرکات ابتدا از کوفه آغاز شد و پس از آن با هوشمندی خاصی به خراسان (شرق ایران) انتقال پیدا کرد و به جایی رسید که در سال ۱۳۲ هجری سپاهی که ابومسلم خراسانی به سمت کوفه فرستاد، توانست این شهر را فتح و خلاقت اموی را ساقط کند.
او افزود: در این دوره اتفاقی که رخ داد و کم و بیش تا دروه‌ی بعد از مامون هم ادامه پیدا کرد؛ شکل‌گیری سلسله جنبش‌ها و قیام‌هایی به‌ویژه در شرق ایران بود. ابتدا قیام به‌آفرید زرتشتی بود. او در دین زرتشتی اصلاحاتی را انجام داد. طبق روایت‌ها موبدان زرتشتی نزد ابومسلم رفتند و گفتند این فرد دین ما و شما را فاسد کرده است و ابومسلم هم لشکری فرستاد و او را در نزدیکی به گمانم تربت‌جام سرکوب کرد. بعدی قیام ابن‌مقنع و استادسیس است و یوسف البرم و در نهایت بابک که نزدیک به بیست سال در آذربایجان مقاومت کرد اما در انتها از سوی عباسیان شکست خورد و عاقبت افشین توانست بابک را دستگیر و قلعه‌ی او را تسخیر کند.
این محقق تاریخ اسلام عنوان کرد: لذا این دوره در تاریخ اسلام دوره‌ی به‌خصوصی است و افرادی هم که در آن ایفای نقش کرده‌اند، ویژه‌اند. این موضوع بارها از سوی مورخان و پژوهشگران به صورت اجمالی و تفضیلی تحقیق و بررسی شده است از جمله غلامحسین صدیقی در کتاب «جنبش‌های دینی ایرانی: در قرن‌های دوم و سوم هجری»، عبدالحسین زرین‌کوب در «دو قرن سکوت» و «ایران بعد از اسلام» و خود پاتریشیا کرون در مقاله‌ی «ابن‌مقنع و سپیدجامگان» - که به صورت انفرادی به یکی از این جنبش‌ها پرداخت و در ایران محقق محترم مسعود جعفری جزی آن را به صورت یک کتاب در انتشارات ماهی به چاپ رساند.
علی بهرامیان چرا با طرح این پرسش که «چرا این جنبش‌های سیاسی مهم است؟» ادامه داد: پژوهشگران خارجی و ایرانی بارها به این پرداخته‌اند که چه موضوعی به لحاظ سیاسی باعث می‌شد این اشخاص دست به قیام بزنند و کسانی را دور خودشان گرد بیاورند و فعالیت‌هایی هم داشته باشند و پس از آن سلسله عقایدی که به آنها نسبت داده می‌شود به چه ترتیب است؟ به لحاظ صحت و سقم در چه وضعیتی است؟ همه‌ی آن‌چه به آنها نسبت داده شده از اباحه‌گری (اشتراک در اموال و زنان و...)، ادعای نبوت و حلول همه در هاله‌ای از ابهام قرار دارد و اغلب مورخان به صورت کلی به آنها می‌نگریستند و این موضوع بررسی نشده که آیا این عقاید در ایران سابقه داشته و می‌توان برای آنها نمونه‌هایی پیدا کرد؟ به لحاظ سیاسی چه انگیزه و رویکردی داشتند؟ آیا می‌خواستند خلیفه را ساقط کنند یا مانند بابک و مازیار آن‌طور که ادعا شده ایران را به دوره ساسانی برگردانند؟
او ادامه داد: در واقع در پی یافتن پاسخ پرسش‌های بالا مورخان ایرانی به کلی‌گویی بسنده کرده و مدعی‌اند آن‌چه به این قیام‌ها نسبت داده می‌شود، تهمت است؛ اما کسی توضیح نمی‌دهد چرا چنین تهمت‌هایی به این نوع جنبش‌ها وارد شده است؟! لازم بود یک محقق این موضوع را بشکافد و از منظر انواع و اقسام منابع تحلیل کند. پاتریشیا کرون، مولف ««پیامبران بومی‌گرای ایران در سده‌های آغازین اسلام (شورش‌های دهقانی و زردشتی‌گری محلی)» فارغ از اینکه با دیدگاه‌هایش در این کتاب موافق باشیم یا نه، تقریبا چنین رویکردی را اتخاذ کرده و در چهار فصل به بررسی موضوع از منظر منابع گوناگون پرداخته و کار دشواری را پیش برده است...
مدیر بخش اسناد مرکز اسناد دایره‌المعارف بزرگ در پایان اظهار داشت: درباره‌ی جنبش‌های ایرانی قرن دوم و سوم رازهای زیادی وجود دارد که به احتمال زیاد ریشه در ایران عهد ساسانی دارد. به عبارتی در آن جامعه‌ی پرجنب‌وجوش دوره‌ی خسروپرویز بعد از اتمام جنگ‌های سی‌ساله، بحران‌های اقتصادی و آمدن اعراب (به نظر) سرپوشی روی آنها گذاشته شده که یک‌دفعه در عهد عباسی مانند زنجیری پاره شد. تقابل در این جنبش‌ها، بیشتر از اینکه جنبه‌ی ایرانی – عربی داشته باشد، جنبه‌ی ایرانی – ایرانی دارد. این نکته‌ی بسیار مهمی است؛ چون طبقه‌ای از باقی‌مانده‌ی دیوان‌سالاران و موبدان ساسانی بیش‌ترین مشکل را با این جنبش‌ها داشتند. این مسائلی که ذکر شد بررسی جنبش‌ها از لحاظ سیاسی است، اما از لحاظ التقاطی، پاتریشیا کرون در فصل دوم و سوم کتاب به بررسی آن اهتمام ورزیده است.
۲۵۹
برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل رویدادهای ایران و جهان اپلیکیشن خبرآنلاین را نصب کنید. کد خبر 1902325
تصاویر پدر ساواکی مهران غفوریان